Lekker anders, lekker fris

In de 29 dagen van onze reis in Iran zijn we wel 100 maal uitgenodigd om bij iemand te komen lunchen, dineren of logeren. Meestal echter kwam het er niet van, omdat wij dan net op het punt stonden om weg te gaan - bijvoorbeeld als wij met rugzak op de rug en kaartje in de hand op de bus stonden te wachten - of omdat wij net ons eten op hadden of omdat wij vermoedden dat het een poging tot "ta´aruf" was en derhalve beleefd bedankten. Ta´aruf is een ingewikkelde Iraanse manier van beleefd doen. Het werkt ongeveer zo: je biedt een ander iets aan, omdat jij weet dat de ander weet dat jij dat zou kunnen aanbieden, niet omdat je werkelijk wil dat de ander jouw aanbod aanneemt. De ander weet op zijn beurt dat jij slechts tracht beleefd te zijn en weigert zodoende om zelf hoffelijkheidspunten te scoren. Zo kan het gebeuren dat een winkelier jouw geld weigert, dat jij hem voor zijn product verschuldigd bent. Dan moet jij doorhebben dat het ta´aruf is en je hem toch gewoon het geld in zijn handen moet duwen (waarop hij waarschijnlijk met zijn hand op zijn hart en vol nederigheid buigt en bedankt).
Soms echter is iemand écht aardig en is het aanbod gemeend. Kortom, een lastige gewoonte die wij nog steeds niet volledig onder de knie hebben. Het valt daarom niet uit te sluiten dat wij meermaals uitnodigingen hebben afgeslagen, die toch écht bedoeld waren om aan te nemen.

Nu waren wij onderweg van Masulé naar Ardabil en waagden wij voor de derde keer die dag een poging om een bus te vinden die ons naar de eindbestemming kon brengen. Al twee keer eerder dachten wij op de juiste plaats te staan wachten, toen iemand ons kwam vertellen dat we een taxi moesten nemen naar een volgend gehucht en daar de bus moesten nemen. Hetzelfde dreigde zich dus te herhalen, toen een goed engels sprekende man ons uitnodigde voor lunch. Het was de tijd ervoor en onze maagjes knorden zachtjes instemmend, dus we namen de uitnodiging dankbaar aan. Eenmaal op de tapijten neergeknield, bleek de man nog meer voor ons in petto te hebben. Wij moesten en zouden zeker 5 dagen blijven, want hij wilde met ons de bergen in en alle bezienswaardigheden in de buurt langsgaan. Deze vorm van gastvrijheid vonden wij wat teveel neigen naar opdringerigheid dus we sloegen dit beleefd doch resoluut af. Wel besloten wij ´s middags met hem mee te gaan naar een bruiloftsfeest van zijn vrienden, dat bovendien gehouden werd in een dorp langs onze route vanwaar een bus zou gaan naar Ardabil.
Op de bruiloft zagen wij dingen dingen die ons haast deden twijfelen aan of dit Iran nog wel was. Er klonk niet alleen vrolijke muziek in de tuin, er werd gedanst, mannen en vrouwen door elkaar en zelfs dames zonder hoofddoek!
Wij voelden ons natuurlijk als ongenode gasten, maar de vele blikken die ons werden toegeworpen, leken meer een teken van interesse dan van afkeer en tijdens onze speech, waartoe wij min of meer gedwongen werden, kregen we zelfs applaus. Wij waren blij met de kinderen, met wie wij ons ondanks de taalbarrieres opperbest vermaakten.

Onze vriend, die ons voor dit feest had uitgenodigd, stond erop dat we bleven slapen, maar wij vonden het wel even best zo. Wij werden zodoende naar de bus standplaats gebracht, vanwaar we uiteindelijk toch weer met een taxi naar Ardabil vertrokken.
Deze plaats zelf was helemaal niet zo boeiend, maar er waren hotpools in de buurt en dat leek ons nou wel even lekker. Het "chique" badhuis zoals de reisgids vermeldde, was nou niet bepaald Thermo 2000 en er moest uiteraard gescheiden gebadderd worden: de heren beneden, de dames via de achteringang naar boven. Desondanks voelden we ons toch wel weer helemaal gerevitaliseerd.

In Ardabil kregen we nog een fraai staaltje Iraanse propaganda voorgeschoteld. De straten liepen weer eens vol met demonstrerende jongeren - voornamelijk schoolklassen en sportclubs - die al dollende met elkaar de voorman naschreeuwden: Makbar Amrica! Makbar Israiel!, oftewel "Down with America! Down with Israel! Luuk vond dit wel een mooi moment om op de gevoelige plaat vast te leggen, maar dit kwam hem bijna duur te staan. Oom Agent wilde een stokje steken voor deze spionage activiteiten en wilde de camera wel even zien. Luuk hield zich echter van de domme en wist met de schrik en mooie plaatjes vrij te komen.

De volgende dag bleken we ons ineens in Oost Azerbaidzjan te bevinden. We waren niet per ongeluk in de verkeerde bus gestapt, maar zo bleek de provincie ten zuiden van Azerbaidzjan en Armenie te heten. Tabriz, onze laatste stop in Iran, is er de hoofdstad van. De straten worden naast Iraniers bevolkt door Koerden en Armeniers, de mannen dragen veelal dikke borstelsnorren, twee-dagen baarden en allerhande mutsen en de voertaal is een turks dialect wat ook in de omringende landen wel gesproken wordt.

Het is duidelijk dat we al dicht bij Turkije komen en dat het deel ten noorden van Teheran heel anders is dan het deel dat wij ten zuiden ervan gezien hebben. Al snel nadat wij Teheran verlaten hadden, reden we de Alborz mountains in, waar we eerst de prachtigste herfstkleuren aan ons voorbij zagen glijden en we vervolgens overweldigd werden door al het groen van fruitbomen, theeplantages en gewone bossen. Het was een omgeving die op ons na wekenlang woestijnen als een verademing werkte. We hadden ineens uitzicht op zee! Ook een fijn gevoel. Maar deze Kaspische kust is niet echt geschikt voor lange dagen op het strand. Ten eerste is er geen strand en ten tweede lijkt de kustlijn soms meer op een vuilstort in een voormalig oostblokstadje. Toch waren we blij met de afwisseling. We hadden al tijden niet meer door het bos gewandeld en bij Masulé, een heel klein en charmant dorpje op de helling van een heuvel, was er bos in overvloed. De huizen zijn hi;er letterlijk boven op elkaar gebouwd, zodat het dak van de 1 de stoep is van de ander. Of, zoals voor de deur van "ons" appartement, het voetbalveld voor de lokale kinderen. We genoten van de frisse lucht en de natuur en verbaasden ons erover dat wij in heel het noorden de enige buitenlanders leken te zijn.

De rit van Tabriz naar de Turkse grens was schitterend en zeker toen de dubbelgepiekte berg Ararat in zicht kwam en de ondergaande zon de hemel zachtroze en diep donkerblauw kleurde.

We zitten nu in Dogubayazit, het eerste plaatsje over de grens. Ararat ligt hier vlak bij - en dus ook vermoedelijk de rustplaats van de Ark van Noach - en verder een uitgestrekt dal te midden van kale gekreukte heuvels, waar schaapherders hun kuddes laten grazen. Het is hier prachtig, maar ook stervenskoud!! En volgens een duitser die we ontmoetten, is dit de warmste plek in Turkije die hij de afgelopen weken heeft bezocht..... Er schijnt zelfs sneeuw op komst te zijn! Kortom de sandalen gaan onderin de tas, de grote schoenen en onze dikste kleren trekken we aan. De hoofddoek is eindelijk af, maar de muts moet op en we zetten ons schrap voor meer winter dan we verwacht hadden. Misschien dat de zuidkust ons straks nog wat warmte schenkt.

Groeten van Luuk en Afke