De "thee" is van Turkije

Na al die theelanden als China, India, Pakistan en Iran, zou je misschien - en misschien eindelijk - wat meer een koffiecultuur verwachten. De "Turkse koffie", het espresso-achtige bakkie met prut onderin, is immers wereldberoemd.
De Turk blijft echter een eersteklas theeleuter. Hij drinkt er vele liters van weg, maar in geheel eigen stijl: uit een prachtig tulpvormig glaasje, sterk met twee klontjes en altijd in gezelschap. En zodoende werden wij weer zeer regelmatig uitgenodigd om even een glaasje thee te delen. De meeste uitnodigingen waren echter bij Koerden, die in alles van Turken mogen verschillen, maar theetechnisch van hetzelfde laken een pak zijn.

Het grootste deel van onze reis brachten wij dan ook door in Koerdisch Anatolia. Eerst in Dogybayazit en Van, de tijdens de winter ijskoude, maar schitterende streek, waar Turkije aan Iran en Irak grenst, daarna in Diyarbakir en Urfa, twee historische steden die tegenwoordig zuchten onder hun groeiende populatie. Vooral de laatst genoemde stad, Urfa, was interessant, want niet alleen is het oude centrum prachtig gerenoveerd en bruist de bazaar van vererlei volken (naast Turken en Koerden lopen er allerei Arabieren in echte drollevangers en de voor hun kenmerkende hoofddoeken), ook gaat het verhaal dat Abraham hier geboren is.
De grot waar hij de eerste tien jaar van zijn leven gewoond schijnt te hebben, is nu een bedevaartsoord voor Moslims - Ibrahim is immers ook hun voorvader en zij zien hem als een profeet. Toen Abraham op een dag druk in de weer was om de lokale lieden ervan te overtuigen dat er maar 1 God was en niet zoveel als zij maar wilden geloven, voelde koning Nimrod zich zwaar beledigd en veroordeelde hij Abraham tot de brandstapel. Tijdens de voltrekking van het vonnis schoot de God van Abraham te hulp en hij veranderde het vuur in water en de kolen in vissen. Abraham zelf kwam veilig terecht in een veld vol geurige rozen.
Tenminste zo gaat het verhaal. In ieder geval worden de vissen in de eeuwenoude vijvers in de binnenstad van Urfa vereerd als heiligen en zegt men dat je blind wordt als je 1 van deze karpers vangt. Wij hebben dit maar niet getest. In plaats daarvan dronken we thee met een groepje werkloze touristguides in een voormalige karavanserai, een persion voor handelaars op de zijderoute en leerden we rummicubben op zijn Turks.

Sommige gebruiken in Oost-Turkije stammen nog uit de tijd van Abraham. Zo bleek onze hotelier 22 broers en zussen te hebben, die zijn vader bij 4 vrouwen verwekt had. Dit soort polygamie is officieel al verboden sinds Mustafa Kemal, b.b.a. Ataturk, de vader van de Turkse republiek, maar het komt ook nu nog geregeld voor. Overigens, dat Ataturk een belangrijke man is in Turkije´s geschiedenis zal je hier niet snel ontgaan: bij de meeste scholen staat een borstbeeld van hem, in vrijwel elk dorp markeert hij een centraal plein en zijn gladde gezicht met ietwat koude blik siert alle bankbiljetten. Maar over deze man niks dan goeds, want voor je het weet wordt je opgepakt.

De Koerden hebben we na Urfa verlaten en na een nachtje in een van de vele luxueuze touringbussen waren we ineens in toeristisch Turkije, of liever gezegd het meest oostelijk gelegen hoogtepunt daarvan.
Goreme ligt nameijk midden in Cappadocia en alle groeptours komen er langs om het openluchtmuseum te bekijken. Natuurlijk is het veel beter om hier de tijd te nemen en dagenlang door het fantastische landschap te wandelen en te scooteren, want Cappadocia is zo ongelofelijk mooi en indrukwekkend!
Even voor degenen die nog nooit iets over dit gebied gehoord hebben: een paar miljoen jaar geleden kwamen drie vulkanen in centraal Anatolie tot uitbarsting, waardoor een groot stuk heuvelland onder een dikke laag zachte, vruchtbare lava en as werd gelegd. Vervolgens slepen wind en (smelt)water een paar millennia lang tussen de rotsen en zachte lagen door, waardoor het hele gebied kwam vol te staan met enorme paddestoelvormige pilaren en gigantische kegels. Die kegels bleken ideaal om in te wonen, want in de lavalagen was het makkelijk hakken en de temperatuur bleek van binnen constant. Zo ontstonden er dorpen en steden waarvan na 900 jaar met name de oude Orthodoxe kerken nog steeds ware kunststukjes zijn. De laatste Griekse Christenen vertrokken pas in de jaren 20, toen er voor hen in de nieuwe Turkse staat geen plek meer was.
Er is zoveel te zien en te doen dat we ons makkelijk nog langer hadden kunnen vermaken, maar het was er nu al vrij koud en in het zuiden lonkte de zee.....

Toch maakten we nog een korte stop in Konya, want dat is een bijzondere stad. Het is de thuisbasis van de "whirling dervishes", vrij vertaald de rondtollende geestelijken. Dit zijn mensen die een mystieke vorm van Islam (soefisme)aanhangen, waavan het bekendste element is, dat zij in lange witte gewaden en met een vilten hoed op "en groupe" rondraaıen op muziek om hun contact en eenheid met God te vergroten.
Deze ceremonie wordt slecht 1 maal per jaar in Konya gehouden en nu was uiteraard niet het moment, maar de tombes, moskee en voormalige school van deze stroming zijn wel zo indrukwekkend dat wij de stop zeer de moeite waarden vonden. Konya staat bekend als een conservatıeve en relıgıeuze stad, wat onder andere valt af te lezen aan de hoofddoekdichtheid in de stad.

Een erg groot contrast met de plaats waar we nu zijn! Antalya, het vakantieoord bij uitstek, ziet ook nog wel behouden geklede dames, maar de strakke broeken en korte truitjes hebben hier de overhand. En dat kan hier ook veel beter, want het is hier zo´n 12 graden warmer dan in het hoger gelegen centrum.
We hebben geluk, want de zon schijnt, terwijl het net 2 dagen geregend heeft en het zal volgens de berichten nog wel even mooi blijven. We moeten nog een beetje wennen aan de reklameborden van OAD langs de weg en aan de obers en verkopers die ons continue in vloeiend Nederlands of Duits aanspreken (dat zal wel nooit wennen), maar desondanks genieten we van de warmte, de zon en de hemelsblauwe zee. Een prima plek om de laatste weken te beginnen....

Groeten van Luuk en Afke