Stiekem de hoogte in!!

Er zijn verschillende manieren om vanuit China naar Tibet te reizen. Vliegen is het makkelijkst: het is snel, comfortabel en je toegangsvergunning is meteen geregeld. Een andere manier is om met de bus te gaan. Ook dan kan het relatief eenvoudig, door naar het enige officiele reisbureau voor niet-chinese toeristen te stappen en busticket plus vergunning aan te schaffen.
Terwijl China net doet alsof Tibet een "gewone" provincie is, is het nog wel zo bijzonder dat je er een apart soort visum voor nodig hebt. Het is een beetje een mysterieus visum, want je krijgt er bijna nooit een bewijs van en eenmaal op de bestemming zal je er ooit meer naar gevraagd worden. Daarnaast is het nogal duur, die vergunning. Wij besloten daarom de derde, onofficiele weg te nemen.

In de avondschemer liepen we naar de plaats vanwaar de slaapbussen naar Lhasa zouden vertrekken. Al snel kwamen er gladde mannetjes in slecht zittende, glimmend grijze kostuums op ons afgelopen. "Lhasa? Lhasa?", riepen zij in koor. Na een korte onderhandeling was de prijs, de bus (die nieuwe, met de schoonuitziende bedden) en de vertrektijd voor de volgende morgen afgesproken. Dat ging eenvoudiger dan we van tevoren hadden gedacht.

Om tien uur stonden we paraat, voor de afgesproken bus, met de flappen nog in de buidel. Er was echter een probleempje: er reed steeds een politiejeep over het terrein. Wij moesten daarom eerst even met onze spullen in een minibusje met geblindeerde ramen kruipen en wachten tot de bus zou vertrekken.
Onze chauffeur en regelneven waren vervolgens nog een tijd lang bezig om andere (chinese) reizigers in hun bus te lullen. En wij maar wachten/schuilen. Om twaalf uur vertrokken we eindelijk, maar we lagen nog niet op ons beloofde bedje. Terwijl de inmiddels volgelopen bussen voor onze neus wegreden, achtervolgden wij in onze rijdende bunker. Bij het passeren van de checkpoints of politie-auto's werden wij gemaand weg te duiken achter de stoelen en de voor deze gelegenheid ingestapte chinezen.
Toen we ver genoeg het niemandsland waren ingereden en in de verste verte geen enkel teken van leven meer konden waarnemen, was het tijd om op de bus te wachten. Uiteraard kwam niet de afgesproken bus, maar een ouder, stampvol, vies en vettig exemplaar. Toch maar wel overstappen, geld aan onze mannetjes overhandigen en een plaatsje zoeken. De chauffeur moest erbij komen om enkele passagiers van hun plaats te jagen, zodat wij er bij konden. En zo werden wij als smokkelwaar Tibet ingeloodst.

Twee-en-twintig uur later kwamen we aan in Lhasa. Niet uitgerust, zoals je misschien zou verwachten na zo'n lange tijd in bed, maar volledig door elkaar geschud, gestuiterd, gebonkt. De weg was verhard, maar dat hadden ze net zo goed kunnen nalaten. Vanuit achterin hebben we voor ons gevoel alle hoeken van de bus gezien.

Desalniettemin was het een geslaagde reis. We waren er! Uitgeput, maar voldaan, want de route was fantastisch! En in Tibet is het schitterend!

Vanaf morgen is er nog een manier om naar Tibet te komen. De trein gaat rijden! Tibet is nu ook per rail te bereiken. Misschien nog steeds duur, maar wel comfortabel en dwars door het sprookjesachtige land. De verwachting is dat het vergunningensysteem ook zal veranderen. Maar het eerste gevolg is waarschijnlijk, dat er nog meer Chinezen naar Tibet komen en dat de Tibetaanse identiteit nog meer onder druk komt te staan. In Lhasa is hiervan al veel zichtbaar. De oude binnenstad is typisch tibetaans, met witgekalkte, grofstenen huizen met de meest kleurrijke raamkozijnen en deurposten. De nauwe, kronkelige straatjes worden hier bevolkt door pelgrims uit alle Tibetaanse windstreken, die murmelend een draaiend met hun gebedstolletjes de meest heilige plaatsen van het land bezoeken. Maar daaromheen zijn de smakeloze, dertien-in-een-dozijn-wijken uit de grond gestampt, die iedere Chinese stad kenmerken. Dat zal alleen maar meer worden.
Het spreekt voor zich dat, terwijl de Chinese staatstelevisie overloopt van de jubelende reclamespots over de geweldige prestatie van deze hoogste treinroute ter wereld, lang niet iedereen gelukkig is met dit technische hoogstandje. In Lhasa hangt nu een geforceerde feeststemming. Iedereen moet de Chinese vlag uithangen, onder bedreiging van een boete.

En hoewel de geschiedenis en de overheersing van de Tibetanen ons niet koud laat, kunnen we toch enorm genieten van dit prachtige land. De Himalaya spreekt natuurlijk tot de verbeelding en wat wij tot nog toe gezien hebben, is maar moeilijk in woorden te vatten (bedankt voor de fotoruimte!). De Tibetanen vormen ondanks de tegenslagen een zeer vrolijk volk. Ze zingen en lachen opvallend veel en voor zover wij kunnen beoordelen, hebben ze een bijzonder goed gevoel voor humor. Misschien komt het door het eten: yakboterthee, yakvlees, yakyoghurt en -kaas, wie zal het zeggen?

Wij gaan dit pelgrimsoord morgen verlaten, net voor de stroom treinreizigers. Ons doel is een ander oord van aanbidding: het hoogste topje van de wereld. We gaan 'em niet beklimmen, hoor, alleen bekijken, vanaf een schamele 5200 meter. En daarna naar een hele andere wereld..