Cultuursnuiven en stofhappen

Alles wat er over India gezegd wordt, is waar. Het is er vies, stoffig, druk, drukkend warm, er is veel armoede, iedereen bemoeit zich met je, wil wat van je of bedelt bij je, de bussen zijn overvol en ga zo maar door. Wat veel mensen vergeten te zeggen of door dit alles niet meer kunnen zien, is dat India ook heel leuk, interessant en divers is.
De indrukken die wij hier opdoen, zijn een ware aanslag op onze zintuigelijke vermogens. Het dagelijks leven is een bont spectakel van wonderlijke taferelen, begeleid door een chaotische symfonie van claxons, geitengemekker en religieus gezang. Vrouwen lopen in de fraaist gekleurde sari\\\'s over straat, zich een weg banend tussen zwerfvuil, dito honden en heilige koeien. De traditioneel geklede mannen, doorgaans breed besnord om hun mannelijkheid aan te tonen, staan er in hun witte broeken en dubbellange shirts wat minder kleurrijk op, maar hun heilige seksegenoten (sadhu\\\'s) maken dit meer dan goed. Deze zelfverklaarde hindoesinten gaan gekleed in oranje, rode of witte doeken en zijn te herkennen aan hun zwerversuiterlijk met lange baard, bedelstaf en zwaar opgemaakt voorhoofd. Zij delen zegeningen uit waar zij kunnen, al dan niet in ruil voor \\\"baksjiesh\\\", een vijwillige bijdrage uit het hart.

Wij begonnen onze reis door deze wereld zo mogelijk in het hart van India\\\'s religieuze leven, in de stad Varanasi. Dit is de stad van Shiva, een van de belangrijkste goden van het hindoeistische pantheon. Hij is de schepper en vernietiger. Mensen komen naar deze stad voor een gezegend bad in de heilige rivier de Ganges of om hier te sterven. Want in het laatste geval is de overledene verzekerd van een rechtstreekse vlucht naar de hemel en is hij verlost van de eeuwige kringloop van geboorte, sterfte en wedergeboorte. De hindoes geloven immers in reincarnatie. Wij lieten het bad aan ons voorbij gaan, want de Ganges is een van de meest vervuilde rivieren ter wereld.
Wij gingen liever met een bootje het water op om de religieuze rituelen eens van een andere kant te bekijken. We kregen meer te zien dan ons lief was. Natuurlijk de badende mensen waren boeiend en kleurrijk, maar op sommige plekken vinden lijkverbrandingen plaats en daar kwamen we soms iets te dicht bij. Hiervan waren we van te voren weliswaar op de hoogte gebracht, maar we vonden het toch iets te plastisch.
Niet alle lijken worden gecremeerd, leerden wij, want sadhu\\\'s, kleine kinderen en mensen met de pokken(?) zijn goddelijk en mogen niet verbrand worden. Ook hiervan waren wij getuigen: we zagen hoe een in doeken gehuld babylijkje aan steen werd vastgebonden en onder begeleiding van de mannelijke familieleden naar een plek in het midden van de rivier werd gebracht.

Vanuit Varanasi zijn wij ondertussen op weg naar Agra, waar de Taj Mahal staat. De nachttrein en dagbus brachten ons naar Khajuraho. Op het eerste gezicht een nietszeggend dorpje van twee straten en een vijver met waterbuffels, maar het bezit een paar bijzondere schatten. De tempels bij het dorp zijn namelijk niet alleen oud en goed bewaard gebleven, maar ook bijzonder creatief en met onverwacht onderwerp. Tussen de beelden van Shiva, Vishnu en consorten, staan ineens tientallen reliefs van kamasutra-ende stervelingen! Het is nog altijd een mysterie, waarom deze tempels vergeven zijn zulke uitbundige seksuele taferelen. Sommigen menen dat het een soort seksuele voorlichting was, of een manier om de goden tevreden te houden, maar andere denken dat het gaat om een vorm van meditatie, als aanvullende fysieke oefeningen op de spirituele ontwikkeling die met yoga doorgemaakt wordt. Hoe het ook zij, de beelden zijn stimulerend voor lichaam, geest en lokale economie, want er komen busladingen toeristen op af.

Zo\\\'n honderd kilometer verderop en zes eeuwen later bouwden de islamitische Mughal heersers een paleis van koninklijke schoonheid, waarmee zij na al hun verwoestingen ook een bijdrage leverden aan India\\\'s architecturele rijkdom. Orchha, zoals dit gehucht heet, bestaat nu alleen nog uit dit fort en een grote witte hindoetempel met zoetroze koepeltjes, waar wij aanwezig waren bij een verrassend drukbezochte dienst. De enthousiaste gelovigen zongen en klapten voor het beeld van Rama, een van de verschijningsvormen van Vishnu, dat op een dag wonderlijk genoeg niet meer van zijn plaats verschoven kon worden.
India staat vol met dit soort kleine wonderen. Grote zijn er ook, zelfs van werelds formaat en daar gaan we morgen heen. Maar eerst moeten we nog naar Agra toe. Het zal daar waarschijnlijk niet rustiger zijn dan hier vandaag in Gwalior (nog een groot oud fort). Independence Day is morgen weer over, dan zijn al die iets te uitbundige schoolkinderen gelukkig weer veilig in hun klaslokalen opgesloten, zodat ze niet meer en masse achter ons aan en voor onze voeten kunnen lopen. Maar ja, Agra is een van de grootste toeristische centra van India, dus ook daar zullen we wel weer meer dan voldoende aandacht krijgen.

Ze zeggen over India: \\\"You love it or you hate it!\\\" Wij denken wel dat we tot de eerste groep horen. Maar wie weet is dat over een paar weken wel heel anders...

Groetjes Luuk en Afke